Je bent hier: > Onderwerpen > Metaaldetectie | Lezing: Introductie tot Metaaldetectie | Beginnen | Gevaren | Melden | Reinigen | Bewaren | Determineren | Boeken | LIDAR | Op Goud Testen | Overleg met OE | Archeologie
Gevaren bij Metaaldetectie
Het zal je niet verwonderen dat munitie en explosieven gevaarlijk zijn, maar het graven in de grond kan ook gevaren met zich meebrengen.
Scherpe Voorwerpen

Tijdens het graven kom je geregeld stukken glas, scherpe stukjes metaal zoals drankblikjes of prikkeldraad, injectienaalden (illegale) hormonen, potscherven of spijkers tegen. Je hebt al snel een sneetje of serieuze wonde aan jouw vingers of handen en dit terwijl je met jouw handen in de aarde zit... Geen goede combinatie!
Draag steeds handschoenen, en als het kan waterdichte exemplaren
Bacterieën & Chemicaliëen
Landbouwgrond wordt enerzijds bemest met dierlijke uitwerpselen die miljoenen bacteriëen bevatten. Anderzijds worden er ook chemicaliëen gebruikt zoals onkruidverdelgers en meststoffen die irriterend kunnen zijn.
Wanneer je met je blote handen in de aarde zit, loop je risico op:
- Droge handen door oa. schimmel- of bacterieinfecties
Een droge huid, kloven en pijnlijke blaasjes kunnen het resultaat zijn van schimmels en bacteriëen zoals Leptospirosis die zich in de aarde bevinden. - Dermatitis
Huidirritatie die kan ontstaat zelfs door kortstondig contact met meststoffen en verdelgingsmiddelen.
https://en.wikipedia.org/wiki/Dermatitis - Tetanus
Tetanus wordt veroorzaakt door de bacterie Clostridium tetani. Deze bacterie komt normaal voor in de darmen van paarden en andere planteneters zonder dat dit deze dieren in enigerlei mate hindert. De bacterie plant zich voort door de vorming van sporen die zich via de uitwerpselen van deze dieren in de omgeving kunnen verspreiden. Ze komen dan ook zeer verspreid voor, bv. in de aarde, uitwerpselen, op voorwerpen en planten in de omgeving. Infecties ontstaan door besmetting van somes miniscule snij- en schaafwondjes die in contact komen met aarde.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Tetanus - Sepsis of Bloevergiftiging
Bacteriën zoals Escherichia coli, Salmonella, Campylobacter jejuni en Listeria monocytogenes zijn vaak aanwezig in de grond van akkers en weides als gevolg van de aanwezigheid van koeien-, paarden-, kippen- of andere dierlijke mest. Bacteriële infecties kunnen leiden tot sepsis, waarbij de bacteriën het bloed binnendringen en snel groeien, waardoor het lichaam reageert met een ontstekingsreactie die septische shock, orgaanfalen en, indien niet snel genoeg behandeld, de dood veroorzaakt.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Bloedvergiftiging - Legionellose
Plassen met stilstaand water kunnen Legionella pneumophila bevatten, de bacterie die de veteranenziekte veroorzaakt, beter bekend als geassocieerd met uitbraken van besmette airconditioningsystemen in gebouwen.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Legionellose - Chemicaliëen
Sommige chemische meststoffen of pesticides zoals Glyfosfaat kunnen langs de huid binnendringen.
Draag steeds handschoenen, en als het kan waterdichte exemplaren
Munitie en Explosieven
Er werd tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog hevig gevochten in Vlaanderen, wat de grote hoeveelheid kogelpunten en kogelhulzen verklaart. Spijtig genoeg ligt Vlaanderen vol met niet-ontplofte munitie!
Allereerst: Het is niet alleen illegaal om scherpe kogels (huls met punt) te bezitten. Sommige kogelpunten kunnen gevaarlijk zijn! Zeker bij grondvondsten kan munitie gevaarlijk zijn. Je zal niet de eerste zijn die een of meerdere vingers moet missen.
Ga er steeds van uit dat de munitie die je vindt gevaarlijk is.
Webinar over Metaaldectectie en Munitie
Op 10 november 2020 volgde ik de weblezig "Metaaldetectie en Munitie", georganiseerd door Onroerend Erfgoed en met woordvoerders van DOVO en De Vlaamse Waterweg.
Ze deelden nuttige informatie over de risico’s van het omgaan met munitie, de werkwijze van DOVO en duiding over het algemeen verbod op magneetvissen in bevaarbare waterlopen in Vlaanderen.
Kogelhulzen
Wanneer je een kogelhuls vindt, check dan of achteraan het slaghoedje is afgegaan. Een afgevuurde kogel heeft een putje in het slaghoedje, een scherp patroon niet. Een kogelhuls zonder punt kan ook nog gevaarlijk zijn, ook wanneer de kogelpunt er af is.

Afgevuurde kogelhuls

Scherpe kogelhuls
Kogelpunten
Kogelpunten lijken op het eerste gezicht onschuldig, en juist hierin schuilt het gevaar. De kogelpunten werden destijds voorzien van kleurcodes. Deze gaven aan met wat voor lading ze waren uitgerust. Maar na al die jaren in de grond kunnen de kleuren verdwenen zijn.

Overblijvende fosfor in granaat ontbrandt spontaan na blootstelling aan lucht
Sommige kogelpunten bevatten fosfor of thermiet!
- Fosfor is niet alleen giftig, maar ook uitermate brandbaar. Fosfor kan spontaan ontbranden bij contact met zuurstof, en eenmaal het ontbrandt kan het NIET meer worden gedoofd met water en brandt zelfs onder water.
Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Fosfor#Opmerkelijke_eigenschappen - Thermiet (engels: "Thermite") brandt met 3.000 graden, en wordt zelfs gebruikt om treinsporen aan elkaar te lassen! Het ontbrandt niet spontaan, maar eens dit toch gebeurt kan het ook niet worden geblust met water.
Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Thermiet
Wanneer je twijfelt, laat dan de kogels liggen!
Brandstichtende kogelpunt
Scherpe .50 munitie met blauwe punt is "incendary" (brandstichtend)
Enkele voorbeelden van gekleurde Amerikaanse .50 kogelpunten
- Blauwe en lichtblauw: "incendary" of brandstichtend
- Zilver: "armor piercing incendary" (pantserdoorborend + brand)
- Grijs: "tracer" (lichtkogels)
- Aluminium/blauw: "armor piercing + incendiary"
- Rood / aluminium: "armor piercing incendiary tracer
Projectielen
Wanneer je andere projectielen vindt en zeker wanneer ze dikker zijn dan 2 cm of een zichtbare koperen band om de basis hebben kunnen het granaten zijn.
Laat granaten steeds liggen en blijf eraf
Waarschuw de politie nadat je ze terug afgedekt hebt met aarde zodat er geen zuurstof meer bij kan. Markeer de plaats met bv. een stok en bewaar indien mogelijk de GPS coördinaten van de plek.

Een granaat projectiel

Ontsteker van Duitse eiergranaat

Niet ontplofte Duitse
Gewehrpanzergranate
Ontstekers
Soms vind je ontstekers van (hand)granaten of bommen. Destijds werden de onstekers net voor het gebruik in de projectielen geschroefd, waardoor het mogelijk is dat je losse (scherpe!) ontstekers terugvindt.
Ook zijn er verhalen bekend waar soldaten de kop van handgranaten afschroefden om vervolgens met het kruit een vuur te maken om zich bv. te verwarmen. De ontstekers begroeven ze dan uit veiligheidsoverwegingen. Na al die jaren in de grond kunnen ze zonder enig probleem jouw hand of minstens een paar vingers afrukken!

Ontsteker van handgranaat

Ontsteker van Duitse eiergranaat

Handgranaat ontsteker met
het slagpijpje er nog aan!

Ontsteker van schrapnell granaat

Loopgraafmortier

Handgranaat ontsteker met
het slagpijpje er nog aan!
Heb je toch iets gevaarlijks mee naar huis genomen?
Bewaar het in een plastic emmer met natte zand of water en zet deze op veilige afstand. Bel dan de politie.
Bronnen: