Blog
Enkel artikels over 'ufo'. Toon alles
Het Mysterie van de 'Keltische Wieltjes' ontmaskerd?
Een onderzoek naar dit mytische artefact door Friso Langen
23 oktober 2023
Als je al een tijdje actief bent in de boeiende wereld van metaaldetectie, ben je ze ongetwijfeld tegengekomen: de zogenaamde "Keltische Wieltjes". Deze wielvormige objecten vormen een tweede soort "UFO" (Unidentified Found Object); metaaldetectievondsten waarvan de functie en de herkomst niet meteen duidelijk zijn.
Een opmerkelijk exemplaar van deze "UFO" is het zogenaamde 'Keltisch wieltje' of 'zonnewieltje'. Amateurarcheoloog Friso Langen vond er zelf een aantal en begon een onderzoek naar deze mysterieuze vondsten die voor een flinke dosis discussie op social media en determinatiefora voor bodemvondsten zorgen.
Maar wat is het nu eigenlijk?
Is het werkelijk Keltisch, of is er vooral sprake van Keltomanie? Op basis van gevonden exemplaren en de Portables Antiquities of The Netherlands (PAN) database lijkt het erop dat deze wieltjes vooral in een specifieke regio te vinden zijn, waaronder Limburg, Zuidoost-Brabant, Belgisch Limburg en aangrenzende delen van Duitsland. Opvallend is dat geen enkel exemplaar van deze wieltjes is gevonden in een gesloten Keltische context. Ze duiken op naast artefacten uit diverse tijdsperioden.
Ondanks dit regionale verschijnsel worden ze in PAN gedetermineerd als 'zonnewieltje Romeinse tijd, 03-03-05, Keltisch wieltje, rouelle, Taraniswiel, datering 1 tot 99, Vroeg Romeinse Tijd (-12/69) tot Midden Romeinse Tijd (70/269)', onderbouwd met diverse referenties. Maar is deze determinatie correct? Zijn deze wieltjes eigenlijk Romeins? Of worden ze verward met andere soortgelijke vondsten?
Friso Langen probeert in zijn artikel twee belangrijke vragen te beantwoorden:
- Is het zogenaamde 'Keltisch wieltje' werkelijk Keltisch of Romeins? Zo niet, tot welke tijd moeten we het dan wel herleiden?
- Wat was eigenlijk de functie van dit raadselachtige wieltje?
Dit mysterie van de "Keltische Wieltjes" blijft intrigeren en roept vragen op over hun oorsprong en doel. Het is een uitdaging voor amateurarcheologen en geschiedenisliefhebbers om dit enigma verder te ontrafelen.
In 2020 vond ik ook een "Vlaamse UFO"!
De stilaan beruchte" Unidentified Found Object"...
1 augustus 2021
UPDATE 18 augustus 2024
VRT maakte een podcast over het "Mysterie van de Vlaamse UFO"
Overal in Vlaanderen liggen er kleine ijzeren voorwerpen met 2 ringen onder de grond. Om de haverklap worden ze gevonden door metaaldetectoristen. Niemand lijkt te weten wat ze zijn en waarvoor ze ooit gediend hebben. Hobby-archeologen noemen ze UFO’s: Unidentified Found Objects. Jana Smeets van Radio2 in Vlaams-Brabant & Brussel probeert voor eens en voor altijd te achterhalen wat die voorwerpen zijn en hoe het komt dat ze overal opduiken.
Beluister de Podcast Het begeleidende artikel
In 2020 vond ik een vreemd voorwerp. Het heeft een kop met twee ogen in een koperlegering en leek gemonteerd geweest te zijn op een ijzeren spijker, en is ongeveer 3cm hoog en 3cm breed.
Het bleek de intussen beruchte "Vlaamse UFO" (Unidentified Found Object) te zijn.
Mijn vondst https://www.vondsten.be/finds/111001 werd vermeld in de brochure "Recent Archeologisch Onderzoek in Vlaams-Brabant 2020", waar MEDEA een oproep doet om mee te denken wat dit vreemde object kan zijn.
Gordijnkoordgeleiding?
Op De blog van Detectorvrienden Vlaanderen (DVVL) wordt al jaren gespeculeerd wat deze UFO in feite is. Persoonlijk vind ik meest plausibele uitleg dat het een soort van geleide ringen zijn waardoor het touw van een gordijn liep.
Simulatie van hoe het er zou kunnen gebruikt geweest zijn:
Bron: http://www.detectorvrienden-vlaanderen.be/nforum/viewtopic.php?p=309868#p309868
Het artikel uit de brochure "Recent Archeologisch Onderzoek 2020"
UFO’S UIT DE VLAAMSE GROND
S. Milis & K. Nolet
Een ufo vind je niet alleen in de lucht, maar ook onder de grond. Dan gaat het niet om een Unidentified Flying Object, maar om een Unidentified Found Object. Een gevonden artefact waar geen knoop aan vast te binden valt. MEDEA, het online platform voor metaaldetectievondsten van vzw Histories, lanceert een oproep om ufo’s te melden. Zoals de staafjes met twee lusjes in de afbeelding
hier naast, die in Vlaanderen al jaren aan de oppervlakte komen.
Een metaaldetectorist vond zo’n ufo in de buurt van Steenokkerzeel. De vorm kan verschillen van vondst tot vondst, maar bepaalde eigenschappen zijn steeds dezelfde: een korte staaf uit koperlegering met aan weerszijden een ronde lus uit hetzelfde materiaal, en een ijzeren staaf (of ijzeroxidatie) in het verlengde ervan. De breedte, van lus tot lus, is 25 tot 30 mm. De lussen zijn te klein om een vinger door te steken. Deze ufo’s zijn een typisch Vlaams fenomeen. Experts van het Portable Antiquities Scheme in Nederland en het Verenigd Koninkrijk herkennen het object niet.
VEEL THEORIEËN
Er doen verschillende theorieën de ronde. Iemand meent het object te herkennen als een vleugelmoer op huifkarren. Maar in het karrenmuseum in Essen duikt het alleszins niet op. Kunnen de ringen misschien hebben gediend om touwen of riemen door te spannen? Een argument tegen deze theorie is dat er geen systematische slijtage is vast te stellen aan de binnenzijde van de ringen.
Een mogelijke hypothese komt uit Brugge, waar men een ufo aantrof in een 19de-eeuwse woning bij het uitbreken van een raamkozijn. Misschien is het voorwerp te linken aan ramen of gordijnen uit deze periode? Maar er zijn tot dusver geen iconografische bronnen die dit kunnen bevestigen. Misschien helpt jouw vondst het mysterie op te lossen of heb je een andere theorie over de functie van deze ufo’s. Aarzel dan niet en stuur een mail naar [email protected].
Dit artikel verscheen in de brochure "Recent Archeologisch Onderzoek in Vlaams-Brabant 2020" van Provincie Vlaams-Brabant
Recent Archeologisch Onderzoek in Vlaams-Brabant 2020
Bron: Erfgoed Vlaams-Brabant
MEDEA: Facebook post UFO verzameling Oproep Ex-Situ oproep
DVVL: Alle topics over de UFO