Een metaalverhaal:

Als je al een tijdje actief bent in de boeiende wereld van metaaldetectie, ben je ze ongetwijfeld tegengekomen: de zogenaamde "Keltische Wieltjes". Deze wielvormige objecten vormen een tweede soort "UFO" (Unidentified Found Object); metaaldetectievondsten waarvan de functie en de herkomst niet meteen duidelijk zijn.

Een opmerkelijk exemplaar van deze "UFO" is het zogenaamde 'Keltisch wieltje' of 'zonnewieltje'. Amateurarcheoloog Friso Langen vond er zelf een aantal en begon een onderzoek naar deze mysterieuze vondsten die voor een flinke dosis discussie op social media en determinatiefora voor bodemvondsten zorgen.

Maar wat is het nu eigenlijk?

Is het werkelijk Keltisch, of is er vooral sprake van Keltomanie? Op basis van gevonden exemplaren en de Portables Antiquities of The Netherlands (PAN) database lijkt het erop dat deze wieltjes vooral in een specifieke regio te vinden zijn, waaronder Limburg, Zuidoost-Brabant, Belgisch Limburg en aangrenzende delen van Duitsland. Opvallend is dat geen enkel exemplaar van deze wieltjes is gevonden in een gesloten Keltische context. Ze duiken op naast artefacten uit diverse tijdsperioden.

Ondanks dit regionale verschijnsel worden ze in PAN gedetermineerd als 'zonnewieltje Romeinse tijd, 03-03-05, Keltisch wieltje, rouelle, Taraniswiel, datering 1 tot 99, Vroeg Romeinse Tijd (-12/69) tot Midden Romeinse Tijd (70/269)', onderbouwd met diverse referenties. Maar is deze determinatie correct? Zijn deze wieltjes eigenlijk Romeins? Of worden ze verward met andere soortgelijke vondsten?

Friso Langen probeert in zijn artikel twee belangrijke vragen te beantwoorden:

1. Is het zogenaamde 'Keltisch wieltje' werkelijk Keltisch of Romeins? Zo niet, tot welke tijd moeten we het dan wel herleiden?
2. Wat was eigenlijk de functie van dit raadselachtige wieltje?

Dit mysterie van de "Keltische Wieltjes" blijft intrigeren en roept vragen op over hun oorsprong en doel. Het is een uitdaging voor amateurarcheologen en geschiedenisliefhebbers om dit enigma verder te ontrafelen.